Ćwiczenia logopedyczne dla 4-latka opierają się nie tylko na trenowaniu języka, lecz także na ćwiczeniu pamięci wzrokowej czy prawidłowym oddychaniu.

Zabawa na pamięć wzrokową

Usiądźcie wygodnie na dywanie naprzeciwko siebie. Pośrodku rozłóż wspólnie z dzieckiem sześć przedmiotów (jeden obok drugiego), np. klocek, misio, lalka, książeczka, kredka, wiaderko. Nazwijcie je. Następnie poproś dziecko o to, aby zapamiętało ich nazwy i zamknęło oczka. Ty w tym czasie schowasz jedną z nich za siebie.

Zadanie dla dziecka: dziecko odgaduje, której zabawki brakuje. Pochwal je, gdy mu się uda. Gdy zabawa sprawi mu trudność, pociesz, mówiąc, że za pierwszym razem zawsze jest trudniej i powtórzcie zabawę raz jeszcze. Możecie zamieniać się rolami, wtedy twoje dziecko będzie miało podwójną radość z zabawy.

Zabawa na rozwijanie słownictwa

Tę zabawę możesz stosować w każdej domowej sytuacji, np. podczas posiłku, kąpieli, porządkowania pokoju, ubierania się dziecka.

Zadanie dla dziecka: nazywanie przedmiotów i podawanie ich rozmaitych cech. Ty mówisz np.: „Zobacz, tu leży klocek, to duży klocek, znajdź inny klocek”. Dziecko szuka i znajduje, krzyczy: „Mam mały klocek!”. Ty mówisz: „Brawo! A jaki jeszcze może być klocek?”. Dziecko mówi: „Czerwony”.

 

Zabawy logopedyczne na prawidłowe oddychanie

• Zabawa logopedyczna „Kto strzeli gola?”: Usiądźcie obok siebie przy stole. Poproś dziecko o zbudowanie bramki z klocków. Następnie przygotuj dwie słomki i lekką piłeczkę.

Zadanie dla dziecka: „strzelenie” piłką gola do bramki, poprzez dmuchanie w rurkę. Pamiętaj o tym, aby zaprezentować dziecku prawidłowe wykonanie tego ćwiczenia, tzn. wdech nosem a wydech ustami, prosto w piłeczkę, kierując ją do bramki. Zaproponuj dziecku, aby teraz ono spróbowało strzelać gole.  

• Ćwiczenie logopedyczne z bańkami mydlanymi: Pewnie nie raz kupowałaś plastikowy pojemniczek do robienia mydlanych baniek? Jeżeli tak, to wspaniale!

Zadanie dla dziecka: puszczanie baniek. Ta prosta zabawa doskonale ćwiczy prawidłowy oddech, wydłuża fazę wydechu, a przy tym dostarcza dziecku wiele radości.

 

Wierszyki logopedyczne

W nauce prawidłowego mówienia świetnie sprawdzą się proste wyliczanki i rymowanki, które z pewnością znają też rodzice z własnego dzieciństwa. Polecamy następujące krótkie wierszyki logopedyczne dla dzieci 4-letnich:

1. Ele mele dudki
Gospodarz malutki,
Gospodyni garbata,
A jej córka smarkata.

 

2. Poszła baba do piwnicy,
Napisała na tablicy:
Es o es czarny pies

3. Lata osa koło nosa,
Koło nosa Stasia.
Mały Staś chowa nos,
A ucieka Kasia.

4. Dwa malutkie misie
chcą potańczyć dzisiaj.
Hopsa-hopsa, dana-dana,
tańczą misie dziś od rana.

5. Kipi kasza, kipi groch,
Lepsza kasza niż ten groch.
Bo po grochu brzuszek boli,
Za to kasza brzuszek goi.

Proste zabawy logopedyczne powinny być codziennością każdego dziecka. W sumie od samego początku przygody z mówieniem. Od pierwszego ma, ba, gugu. Oto kilka prostych zabaw dla młodszych i starszych dzieci:

1. Zabawy oddechowe

Przygotuj dowolny wiatraczek lub wspólnie zróbcie go samodzielnie. Dlaczego wiatraczek, a nie np. piórko czy kawałek bibuły? Oczywiście te przedmioty też się sprawdzą, ale jakoś wiatraczek to zawsze jest przedmiot pożądania dla malucha. Najczęściej błyszczy i się kręci, i jest na patyku. Idealna zabawka, prawda? Poproś dziecko, aby wprawiło wiatraczek w ruch, dmuchając na niego:

• dłuuuuugo,
• krótko,
• dłuuuuugo,
• krótko.

A potem:

• krótko, krótko,
• dłuuuuugo,
• krótko, krotko,
• dłuuuugo.

I jeszcze:

• krótko, krótko, dłuuuugo,
• krótko, krótko, dłuuuugo.

A na koniec zabawy: malec przestaje dmuchać kiedy ty – odliczając „od tyłu” – dojdziesz do zera np. trzy, dwa, jeden, zero. Oczywiście im starsze dziecko, tym dłuższy może być to czas.

Ważne!

• Pomiędzy każdą sekwencją podmuchów potrzebna jest min. 15-minutowa przerwa.
• Pokazywanie tego co mówisz „na migi”, jest bardziej atrakcyjne dla dziecka np. dłuuuugo – rozciągasz ramiona, krótko – składasz je niemal do klaśnięcia dłońmi.
• Poproś malucha, żeby teraz tobie pokazywał, jak długo masz dmuchać na wiatraczek.

Te zmiany szybkości, to również zabawy ćwiczące koncentrację. Nic innego, jak sekwencje do zapamiętania. Starszemu dziecku możesz proponować trudniejsze kombinacje do zapamiętania i wydmuchania.

2. Kwadrat oddechowy

Pokaż dziecku, jak wygląda kwadrat (długość boku: ok. 40 cm). Wystarczy, że narysujesz kształt palcem w powietrzu lub na dywanie. Można też oczywiście na kartce. Następnie ćwiczycie pokazywanie palcem kolejnych boków i oddychanie:

1. pierwszy bok – wstrzymanie powietrza,
2. drugi bok – wciągnięcie powietrza nosem (wdech),
3. trzeci bok – ponowne wstrzymanie powietrza,
4. czwarty bok – wydech.

I tak 2-3 razy. Nie więcej.

3. Piłeczka do zabawy

Poproś dziecko, by przetransportowało piłeczkę pingpongową z jednego miejsca na drugie, wyłącznie za pomocą oddechu (dmuchając i nadając piłce kierunek) np.

• od kanapy do fotela,
• najdalej jak umiesz (i mierzycie miarką),
• żeby przeleciała przez próg,
• do schodów,
• na koniec dywanu itd.

4. Mecz

Na prostej powierzchni np. ławie w pokoju, kładziesz piłeczkę. Ty z jednej strony ławy, dziecko na przeciwległym boku. Każde z was ma za zadnia tak dmuchać w piłeczkę, żeby strzelić gola przeciwnikowi.

Możecie też zrobić mniejsze boisko. Wystarczy narysować na białej kartce A4 dwie bramki oraz połowę boiska i zabawa może się zacząć.5. Papuga

Poproś dziecko, aby wyraźnie powtarzało za tobą poszczególne sylaby. Łatwiej zachęcisz pociechę do papugowania jeśli pobawicie się w przedrzeźnianie lub staniecie przed lustrem.

• AR, AR, AR
• ER, ER, ER
• OR, OR, OR
• DRA, DRO, DRE
• TRA, TRO, TRE
• BRU, BRY, BRA
• ATRA, ATRE, ATRO
• RA, RO, RE, RI
• GRA, GRO, GRE

 

Wiosenne zabawy logopedyczne:

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie języka.

Ćwiczenie od żaby:

Żaba w wierszu liczyła zęby - to samo zróbcie też Wy, policzcie wszystkie swoje zęby czubkiem języka. Najpierw wszystkie na górze, potem wszystkie na dole. Nie zapomnijcie o żadnym. Podczas liczenia, buzia jest otwarta tak, aby łatwo można było policzyć wszystkie zęby.

Ćwiczenie od bociana:

Pan bocian stoi na jednej nodze. Wy również stańcie na jednej nodze i jednocześnie unieście czubek języka za górne zęby "na górce" ( miejsce za górnymi zębami na podniebieniu). Starajcie się wytrzymać jak najdłużej stojąc na jednej nodze i unosząc język.

Masaż relaksacyjny:

„Spacer biedronki” –rodzic robi masażyk dziecku a potem zamiana ról. Biedroneczka mała po trawce biegała. - delikatnie poruszają palcami w różnych kierunkach, Nóżkami tupała, - naprzemiennie uderzają w plecy otwartymi dłońmi, rączkami machała. - masują je obiema rękami, Potem się ślizgała - przesuwają zewnętrzną stroną dłoni do góry, do góry i w dół. - wewnętrzną w dół, W kółko się kręciła - rysują rękami koła w przeciwnych kierunkach i piłką bawiła. - delikatnie uderzają pięściami, Gdy deszcz zaczął padać, -stukają palcami wskazującymi z góry na dół, pod listkiem się skryła - rysują obiema rękami kształt liścia, i bardzo zmęczona spać się położyła. - przesuwają złączone dłonie w jedną i w drugą stronę.

Ćwiczenia oddechowe „Motylki”.

Wytnijcie z małych kolorowych karteczek złożonych na pół motylki. Dzieci biorą głęboki wdech i wolno wydychają powietrze. Zadaniem dziecka jest zdmuchnięcie motylka z dłoni w sposób ciągły lub stosując przerwy w oddechu.

Ćwiczenia oddechowe „Jak ptak”

Ustawcie się wyprostowani. Wasze stopy rozstawione są na szerokość waszych bioder. Spróbujcie oddychać cały czas przez nos. Wypuście powietrze i przysuńcie na wysokości klatki piersiowej wyciągnięte do przodu ramiona, aż dotkną się one wewnętrznymi powierzchniami dłoni. Górna część pleców jest przy tym trochę zaokrąglona, głowa lekko pochylona. Przy każdym wdechu odsuńcie wyciągnięte ramiona tak daleko do tyłu, jak to tylko możliwe. Jednocześnie unieście głowę do góry i uwypuklijcie klatkę piersiową. Z każdym wdechem otwieracie się w ten sposób na wpływające do waszych płuc powietrze, a przy wydechu zamykacie się. Wyglądacie jak duże, latające ptaki. Powtórzcie te ruchy dłoni około sześć razy, a potem wsłuchajcie się w swoje wnętrze z zamkniętymi oczami.